-
1 czas
wolny \czas Freizeit fto jest kwestia \czasu das ist eine Zeitfrage [ lub Frage der Zeit]mieć \czas na coś Zeit für etw habenmieć \czas na robienie czegoś Zeit haben, etw zu tunnie ma na coś \czasu für etw ist keine Zeitw \czasie konferencji während der Konferenzciężkie \czasy schwere Zeiten fPlza moich \czasów zu meiner Zeitwyspać się za wszystkie \czasy [sich +akk ] ordentlich ausschlafenswego \czasu seinerzeit, damalsco pewien \czas in regelmäßigen Abständen, ab und zuod \czasu do \czasu von Zeit zu Zeit, hin und wiedernadszedł \czas, aby... die Zeit ist gekommen, um...w swoim \czasie zur rechten Zeit, zum richtigen Zeitpunkt\czas letni/zimowy Sommer-/Winterzeit f\czas miejscowy Ortszeit f\czas teraźniejszy Präsens nt\czas przyszły Futur nt\czas przeszły prosty Präteritum nt\czas przeszły złożony Perfekt nt5) komu w drogę, temu \czas ( przysł) wer nach Hause will, muss sich jetzt auf die Beine machen ( fam)[nie] być na \czasie [nicht] aktuell seindo \czasu vorerst, einstweilenna \czas rechtzeitig, pünktlichpo \czasie zu spät, im Nachhineinprzed \czasem vorzeitigz \czasem [ lub biegiem \czasu] mit der Zeit, im Laufe der Zeit -
2 czas
czas m (-u; -y) Zeit f;czas miejscowy Ortszeit f;czas gry Spielzeit f;czas odjazdu Abfahrtszeit f;wolny czas Freizeit f;czas pracy Arbeitszeit f;czas (+ inf) (es ist) Zeit zu …;czas przeszły GR Präteritum n;czas przyszły GR Futur n;czas teraźniejszy GR Präsens n;jakiś czas eine Zeit lang;do pewnego czasu eine Zeit lang, gewisse Zeit;na czas, w czas rechtzeitig;na czasie zeitgemäß, aktuell;od czasu (jak) seit (G);od tego czasu seitdem, seit dieser Zeit;po czasie zu spät;przed czasem vorzeitig;w krótkim czasie in Kürze;swego czasu seinerzeit;z czasem mit der Zeit;za moich czasów zu meiner Zeit;czasem nie (przypadkiem) vielleicht, zufällig;czas, by (+ inf) es ist Zeit, um … zu (+ inf);to kwestia czasu das ist eine Frage der Zeit;szkoda czasu es ist schade um die Zeit, das ist Zeitverschwendung -
3 nie ma
nie ma [n'ɛ ma]\nie ma kogoś/czegoś jdn/etw gibt es nicht\nie ma chleba/mleka es gibt kein Brot/keine Milch2) ( brakuje)\nie ma czegoś etw fehlt, es mangelt an etw +dat3) ( jest nieobecny)jeszcze go \nie ma er ist noch nicht da [ lub hier]4) ( nie minął jakiś czas)jeszcze \nie ma dwóch lat, odkąd wyjechał es sind noch nicht [ lub keine] zwei Jahre her, seitdem er weggefahren ist5) ( nie warto)\nie ma co się wysilać es lohnt sich nicht, sich anzustrengen6) ( nie ma chętnego)\nie ma komu posprzątać es gibt niemanden, der aufräumen würde7) \nie ma mowy, żeby... kommt nicht in Frage, dass...\nie ma rady da hilft [gar] nichts\nie ma sensu es hat keinen Sinn\nie ma wyjścia da kann man nichts machen\nie ma żartów hier [ lub da] wird nicht gespaßt\nie ma głupich ( pot) ich bin doch nicht blöd\nie ma o czym mówić da gibt es nicht viel zu reden [ lub diskutieren]„Dziękuję” — „Nie ma za co”! „Danke [schön]!“ — „Keine Ursache!“\nie ma co! das muss man schon sagen! -
4 opóźniony
2) med\opóźniony w rozwoju zurückgeblieben, unterentwickelt -
5 dafür
1) ( für das)was wohl der Grund \dafür sein mag? a co może być przyczyną tego?das ist kein Beweis \dafür, dass er es war to nie jest dowód na to, że to był on2) ( deswegen)\dafür bin ich ja da dlatego też [ja] tu jestemich bezahle Sie nicht \dafür, dass nie płacę Panu za to, że3) ( als Gegenleistung)er packte aus, \dafür ließ man ihn laufen zaczął sypać, więc go puścili ( pot)4) ( andererseits)aber \dafür hast du jetzt mehr Zeit ale za to teraz masz więcej czasu5) ( im Hinblick darauf)\dafür, dass du angeblich nichts weißt jak na to, że ponoć nic nie wieszich kann nichts \dafür, dass... nic nie poradzę na to, że..., to nie moja wina, że...was kann ich denn \dafür? cóż ja mogę na to poradzić?ich interessiere mich nicht \dafür nie interesuję się tymsie opfert ihre ganze Freizeit \dafür poświęca temu cały swój czas wolnyes ist zwar kein Silber, man könnte es aber \dafür halten wprawdzie to nie jest srebro, ale można je za takie uważać7) ( befürwortend)wer ist \dafür? kto jest za?ich bin \dafür, dass... jestem za tym, aby... -
6 mieć
I. vt\mieć coś na sobie etw anhaben, etw tragen\mieć prawo do czegoś zu etw berechtigt sein, das Recht zu etw haben\mieć czas Zeit haben\mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś Lust auf etw +akk haben/Lust haben, etw zu tun\mieć fundusze na coś Finanzmittel habenma ekon Haben nt2) ( charakteryzować się)\mieć czarne włosy schwarze Haare haben, schwarzhaarig sein\mieć przyjazne usposobienie ein freundliches Wesen haben3) ( być w pewnym wieku)\mieć dwadzieścia lat zwanzig Jahre alt sein\mieć dwa kilo zwei Kilo schwer sein\mieć dwadzieścia metrów zwanzig Meter lang sein\mieć litość nad kimś mit jdm Mitleid haben\mieć zrozumienie dla kogoś für jdn Verständnis haben\mieć żal do kogoś jdm grollen\mieć coś do kogoś etw gegen jdn habenmasz coś przeciw propozycji... hast du etwas gegen diesen Vorschlag...7) ( być zobowiązanym) sollen, müssen\mieć raport do napisania einen Bericht schreiben müssen\mieć dużo do roboty ( pot) viel zu tun habenmasz natychmiast opuścić mój dom! du hast sofort mein Haus zu verlassen!masz uważać! du sollst aufpassen!\mieć pierwszeństwo Vorfahrt haben\mieć pozycję einen Rang [ lub eine Position] einnehmen\mieć rację Recht haben\mieć egzamin/wykład eine Prüfung/eine Vorlesung haben9) ( składać się z czegoś)\mieć coś etw haben, aus etw bestehenmieszkanie ma trzy pokoje die Wohnung hat drei Zimmer\mieć miejsce ( dziać się) stattfindennie ma na to czasu dafür ist keine Zeitnie ma co prosić/żałować es gibt keinen Grund zu bitten/zu bedauernnie ma się czemu dziwić man braucht sich nicht zu wundernnie ma cudów ( pot) Wunder gibt es nicht11) \mieć do czynienia z kimś/czymś mit jdm/etw zu tun haben\mieć z kimś do pogadania mit jdm etw zu bereden haben\mieć za swoje sein Fett abbekommen ( fam)\mieć coś komuś za złe jdm etw übel nehmen\mieć kogoś/coś za coś jdn/etw für etw haltena masz! da hast dus! ( fam)[ktoś/coś] ma to do siebie, że... [jd/etw] zeichnet sich dadurch aus, dass...\mieć coś przed sobą etw vor sich +dat habenII. vi1) ( obowiązek)masz uważać du sollst aufpassen, du hast aufzupassenmacie mnie słuchać ihr sollt auf mich hören, ihr habt auf mich zu hörenmają nastąpić decydujące zmiany es soll entscheidende Veränderungen geben, entscheidende Veränderungen stehen bevorma tu powstać market hier soll ein Supermarkt gebaut werdenmiał odnieść jeszcze wiele sukcesów er sollte noch viele Erfolge erringen ( geh)późniejsze wydarzenia miały pokazać, że się myliłem spätere Ereignisse sollten zeigen, dass ich im Irrtum war ( geh)4) ( z imiesłowem biernym)\mieć coś obiecane/zapewnione etw versprochen/versichert bekommen\mieć coś skończone etw fertig [ lub zu Ende] gebracht habenmiałbyś odwagę tam zostać? hättest du den Mut dort zu bleiben?6) ( rzekomo)ma to być najlepsza restauracja w mieście das soll das beste Restaurant der Stadt seinIII. vr1) ( czuć się)mam się nieźle mir geht es gutjak się masz? wie geht es dir?2) ( uważać się za)\mieć się za kogoś/coś sich +akk für jdn/etw halten3) ( zanosić się)ma się na deszcz es sieht [ganz] nach Regen aus4) ( przedstawiać się)rzecz ma się następująco... die Sache verhält sich folgendermaßen..., damit hat es Folgendes auf sich...5) \mieć się na baczności auf der Hut sein, sich +akk hüten -
7 oszczędzać
oszczędzać [ɔʃʧ̑ɛnʣ̑aʨ̑], oszczędzić [ɔʃʧ̑ɛɲʥ̑iʨ̑]I. vt\oszczędzać na czymś an etw +dat sparen\oszczędzać coś etw sparen, mit etw sparsam umgehenwojna nie oszczędziła nikogo niemand ist vom Krieg verschont gebliebenoszczędzić komuś kłopotów jdm Ärger [er]sparen -
8 tun
tun [tu:n] <tut, tat, getan>I. vtwieder \tun robić [ perf z-] ponownieetwas für die Gesundheit \tun robić [ perf z-] coś dla zdrowiaich weiß nicht, was ich \tun soll nie wiem, co począć2) ( erledigen)viel/wenig \tun dużo/mało załatwićetw irgendwohin \tun odłożyć coś gdzieś4) ( antun) wyrządzićjdm nichts Böses \tun nie robić [ perf z-] komuś nic złego5) (fam: ausreichen)die Schuhe \tun es noch einige Zeit buty wytrzymają jeszcze jakiś czasdamit ist es nicht getan na tym nie koniec6) sein Bestes \tun robić wszystko, co w czyjejś mocyetwas mit jdm/etw zu \tun haben mieć [coś] z kimś/czymś do czynieniaII. vres tut sich etwas coś się zmienia [o ruszyło] ( pot)III. vi1) ( erledigen müssen)zu \tun haben mieć coś do załatwieniageschäftlich in Warschau zu \tun haben mieć coś do załatwienia służbowo w Warszawie2) (fam: sich verhalten)verlegen \tun sprawiać wrażenie zmieszanego3) ( wirken) -
9 damit
damit [da'mɪt]I. adv1) ( mit diesem Gegenstand) [z] tym\damit kann man Wasser erhitzen tym można podgrzać wodęwas soll ich \damit? co mam z tym zrobić?2) ( mit dieser Angelegenheit)nichts \damit zu tun haben nie mieć z tym nic wspólnego\damit fing alles an tak wszystko się zaczęło\damit ist noch bis Oktober Zeit z tym jest jeszcze czas do październikamusst du denn immer wieder \damit anfangen? znowu zaczynasz?\damit hatte ich nicht gerechnet z tym się nie liczyłemwas willst du \damit sagen? co chcesz przez to powiedzieć?sind Sie \damit einverstanden? zgadza się Pan na to?4) ( in Befehlen)weg \damit! sprzątaj to!Schluss \damit! koniec z tym!her \damit, das ist mein Geld! dawaj no, to są moje pieniądze!5) ( somit) tym samymII. conj [a]żeby, abyhalt dich fest, \damit du nicht fällst! trzymaj się mocno, żebyś nie spadł! -
10 mijać
mijać (-am) < minąć> (-nę) v/t idąc vorbeigehen (A an D), jadąc vorbeifahren (A an D); granicę passieren; v/i czas, rok, ból vergehen; termin ablaufen; stres, trudności vorbei sein, vorüber sein;kara go nie minie er wird der Strafe nicht entgehen;mijać się idąc aneinander vorbeigehen; jadąc aneinander vorbeifahren; (nie spotkać się) sich verpassen; listy sich kreuzen;mijać się z celem am Ziel vorbeigehen;mijać się z powołaniem den Beruf verfehlen;to mija się z prawdą das entspricht nicht der Wahrheit -
11 kto
\kto to [jest]? wer ist das?\kto tam? wer [ist] da?\kto mówi? wer spricht, bitte?z kim mam przyjemność? mit wem habe ich das Vergnügen [ lub die Ehre] ?zobacz, \kto przyjechał schau, wer gekommen istten, \kto się postara wer sich +akk bemüht\kto ma ochotę, może pojechać wer Lust hat, kann hinfahrenobojętnie \kto egal werbyle \kto irgendwermało \kto kaum jemand\kto jak \kto, ale ty na pewno zdasz ten egzamin wer wenn nicht du soll die Prüfung bestehen?myślałby \kto! so was! ( fam)\kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada ( przysł) wer anderen eine Grube gräbt, fällt selbst hinein ( prov)\kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi wer nicht kommt zur rechten Zeit, der muss nehmen, was übrig bleibt, wer zu spät kommt, den bestraft das Leben\kto pyta, nie błądzi durch Fragen wird man klug -
12 o
o [ɔ],1.I. prep +locartykuł \o lasach tropikalnych Artikel m über die tropischen Regenwäldermówić \o kimś/czymś über jdn/etw redenmyśleć \o kimś/czymś an jdn/etw denkenwiedzieć \o kimś/czymś von jdm/etw wissennie masz pojęcia \o takich sprawach du hast keine Ahnung von solchen Angelegenheitennie mam \o tym pojęcia davon habe ich keine Ahnung2) ( czas) um +akk, bei +dat\o [godzinie] trzeciej/piątej um drei/fünf [Uhr]\o świcie/zmroku/północy bei Tagesanbruch/bei Dämmerung/um Mitternacht3) ( sposób) mit +dat, aus +dat\o chlebie i wodzie bei Wasser und Brot\o własnych siłach aus eigener Kraft\o kulach an Krückendziewczyna \o długich włosach Mädchen nt mit langen Haarenczłowiek \o dużych wymaganiach ein Mensch mit hohen AnsprüchenII. prep +acc1) ( porównanie) um +akkwyższy \o głowę [um] einen Kopf größer\o połowę krótszy [um] die Hälfte kürzerstarszy \o rok [um] ein Jahr älterprosić/upominać się \o coś um etw bitten/etw forderngniewać się na kogoś \o coś jdm über etw +akk böse seinkłócić się \o coś [sich +akk ] über etw +akk streitenniepokoić się \o kogoś/coś sich +akk um jdn/etw sorgen, sich +dat um jdn/etw Sorgen machenprosić/pytać \o coś um etw bitten/nach etw fragen3) ( przedmiot czynności) an +akk, zu +datopierać się \o coś sich +akk an etw +akk lehnenrzucać czymś \o coś etw nach etw werfenocierać się \o coś sich +akk an etw +dat reibenuderzać \o coś an etw +akk stoßen2. [ɔ], interj o[h], ja, genau\o, już jedzie! da kommt er ja!\o zgrozo! o Graus! ( fam)\o tak! oh ja!\o, rety! oje!, ach, du meine Güte! ( fam), oO jak Olga O wie Otto -
13 to
to [tɔ]I. prondem diese(r, s)chodzi o \to drzewo es geht [ lub es handelt sich] um diesen Baum\to fakt das ist eine Tatsache\to jest ładne das ist hübsch [ lub schön]kto/co \to jest? wer/was ist das?\to już widziałem, a tamtego jeszcze nie das habe ich schon gesehen, das andere aber noch nichtco \to ma znaczyć? was soll das [ lub hat das zu] bedeuten?a \to pech! das ist aber ein Pech!jak \to? wie denn?otóż \to! ja, eben!III. conjjeśli chcesz, \to przyjdź wenn du willst, kannst du kommengdybyś miała trudności, \to daj mi znać wenn du Schwierigkeiten haben solltest, dann sag mir Bescheidco głowa, \to rozum so viel Köpfe, so viele Meinungenco dwie głowy, \to nie jedna vier Augen sehen mehr als zweico za dużo, \to niezdrowo allzu viel ist ungesund ( prov)czas \to pieniądz Zeit ist Geld ( fig) -
14 znajdować
I. vt1) ( natrafiać na zgubioną rzecz) [auf]finden2) ( zdobyć dzięki staraniom)znaleźć wolny stolik/mieszkanie do wynajęcia einen freien Tisch/eine Wohnung finden3) ( natrafiać na coś) entdecken, herausfinden4) ( doświadczać czegoś)\znajdować poparcie Unterstützung finden [ lub erfahren]\znajdować zrozumienie Verständnis finden5) znaleźć argument ein Argument findenznaleźć czas [die] Zeit findennie móc znaleźć sobie miejsca nicht still halten können, keine Ruhe haben ( fam)\znajdować przyjemność w czymś Gefallen an etw +dat findennie znajduję słów podziwu mir fehlen vor Bewunderung die Worte, ich bin vor Bewunderung sprachloscoś znalazło zastosowanie w czymś etw fand in etw +dat AnwendungII. vr2) ( pojawiać się) auftauchenznajdujesz się wśród przyjaciół du bist unter Freunden\znajdować się w niebezpieczeństwie in Gefahr sein [ lub schweben]4) ( występować) sich +akk befindenbiuro znajduje się w dzielnicy willowej das Büro befindet sich in einem Villenviertel5) znaleźć się na bruku auf der Straße stehenznaleźć się na liście auf die Liste kommen, sich +akk auf der Liste findenznajdzie się na to rada dafür wird sich [schon] eine Lösung finden\znajdować się w czyichś rękach sich +akk in jds Händen befindenumieć się znaleźć sich +akk gut zurechtfinden -
15 ärgern
ärgern ['ɛrgɐn]I. vtes ärgert mich, dass er nie pünktlich ist złości mnie, że [on] nigdy nie przychodzi na czasjdn \ärgern dokuczać komuś, drażnić kogośII. vrsich über jdn/etw \ärgern gniewać [o złościć] się na kogoś/coś -
16 haben
haben ['ha:bən] <hat, hatte, gehabt>I. vtdieses Haus hat einen Garten to dom z ogrodemjdn/etw bei sich \haben mieć kogoś u siebie/coś przy sobieheute \haben wir Chemie dzisiaj mamy chemię\haben Sie Wasserkocher? czy są czajniki?3) ( umfassen)eine Größe/Fläche/einen Inhalt von... \haben mieć wielkość/powierzchnię/zawartość wynoszącą...Lust/Zeit \haben mieć ochotę/czasAngst \haben bać sięSonne/schlechtes Wetter \haben mieć słońce/brzydką pogodęwir hatten heute Nacht Vollmond dzisiejszej nocy była pełnia księżycaihr habt's aber schön warm! ale wy tu macie ciepło!5) med6) ( ausstehen)ich kann es nicht \haben, wenn... nie znoszę, gdy...Paul hat etw mit Brigitte Paul flirtuje z Brigitteviel/wenig von jdm/etw \haben mieć po kimś/z czegoś wiele/małoich hab's! ( fam) mam!hast du was? co cię gryzie?wie hätten Sie es gern? czego Pan sobie życzy?er hat sich immer so [mit seinem Auto] on zawsze się tak popisuje [swoim samochodem]du hast zu gehorchen musisz słuchaćdu hast dich nicht darum zu kümmern nie musisz się tym przejmowaćV. auxer hat/hatte den Brief geschrieben on napisał ten listsie hätte ihm helfen können/müssen mogła/powinna mu pomóc -
17 strawić
-
18 trawić
-
19 upłynąć
-
20 upływać
- 1
- 2
См. также в других словарях:
czas — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. czassie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} okres wydzielony jakimiś wydarzeniami, zjawiskami itp.; wyodrębniona pora : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czasy napoleońskie. Wiosna to… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie — I {{/stl 13}}{{stl 8}}mod. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} tym wyrazem mówiący oświadcza, że nie istnieje stan rzeczy, o którym mowa:a) w połączeniu z czasownikami zaprzecza danej czynności, stanowi, procesowi :… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie ruszać się – nie ruszyć się krokiem [(ani) na krok] — {{/stl 13}}{{stl 33}} przebywać cały czas w tym samym miejscu, nigdzie nie iść, nie wychodzić :{{/stl 33}}{{stl 10}}Nie wolno mu było ruszyć się na krok z łóżka. Krokiem się nie ruszał z obozu. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czas stanął [zatrzymał się] (w miejscu) — {{/stl 13}}{{stl 7}} nic się nie zmienia, wszystko trwa w niezmiennej postaci : {{/stl 7}}{{stl 10}}W Asyżu ma się wrażenie, że czas stanął w miejscu. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie pali się — {{/stl 13}}{{stl 8}}wykrz. {{/stl 8}}{{stl 7}} nie warto się spieszyć, jeszcze jest czas : {{/stl 7}}{{stl 10}}– Czy mógłby pan jechać trochę szybciej? – Nie pali się, spokojnie, zdążymy. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie ucieknie — {{/stl 13}}{{stl 8}}{coś} {komuś} {{/stl 8}}{{stl 7}} nie ma powodów do pośpiechu, będzie jeszcze coś na zrobienie czegoś później : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dziewczyny ci nie uciekną, masz czas na amory. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie schodzić z afisza — {{/stl 13}}{{stl 7}} o sztuce, filmie itp.: utrzymywać się przez dłuższy czas w repertuarze {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czas — m IV, D. u, Ms. czassie; lm M. y 1. zwykle blm «nieprzerwany ciąg chwil, trwania; jedna z podstawowych (obok przestrzeni) form bytu materii» Drogocenny, wolny, zajęty, stracony czas. Czas mija, płynie, upływa, leci, pędzi, ucieka. Czas leczy,… … Słownik języka polskiego
czas — 1. Ciężkie czasy «okres kryzysu, niedostatku, trudności materialnych, kłopotów»: (...) dzięki stałemu zajęciu – umożliwiała przeżycie całej rodzinie w tych ciężkich czasach. R. Antoszewski, Kariera. 2. Coś jest kwestią czasu «coś musi… … Słownik frazeologiczny
nie — (pisane rozdzielnie) partykuła przecząca 1. w połączeniu z czasownikami a) «stanowi zaprzeczenie jakiejś czynności lub stanu, które dany czasownik wyraża; w konstrukcjach zdaniowych uwydatnia kontrast, przeciwieństwo, stopień nasilenia danej… … Słownik języka polskiego
na czas — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} w odpowiedniej chwili, punktualnie, nie spóźniając się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Zdążyć, przybyć, wylądować na czas. Powiadomić kogoś, ogłosić coś na czas. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień